लोकू बाराघरेको विश्लेषणात्मक डिजिटल रिपोर्ट,
काठमाडौं । नेपालका लागि चिनियाँ राजदूत नेपाली चर्चित गीत रेशम फिरीरी …गाएर चर्चामा छन् । उनी कहिले नेपाली गीतमा नृत्य गरेर त, कहिले नेपाली कालासंस्कृतिसँग मोडलिङ गरेर चर्चा आउँछन् । पछिल्लो समय नेपाली राजनीति घट्नाक्रमसँग जोडिएर पनि चर्चामा आइरहन्छन् ।
विगत भन्दा उनको कुटनीति शैली वा तरिकामा पनि नयाँपन देखिन्छ । सामान्यतया गोप्य कुटनीतिमा विश्वास राख्ने चीन पछिल्लो समयमा देखिने र बुझिने गरी कुटनीतिमा गरिरहेको छ । राजदूत यान्छीले कहिले कलासंस्कृतिको माध्यमबाट त कहिले धर्म अनि कहिले प्रकृतिक वा भौगिलक बनाओटको आधारमा फरक फरक शैलीमा कुटनीति देखाइरहन्छन् ।
उनी समाजिक संजाल ट्वीटर र फेसबुकमा नेपालका हेरक विशेष महत्वको चाडपर्व, कलासंस्कृति, रितिरिवाज तथा घटनाक्रमसँग जोडिन्छन् । र, नेपाली शैलीमा व्यक्त गर्दछन् । देखिन्छन् । जुन नेपालमा रहेका धेरै कम कुटनीतिज्ञसँग यस्तो क्षमता देखिन्छ ।
पछिल्लो समय चीन खुला रुपमा नेपालीले देखिने, बुझिने र सुनिने गरी नयाँ ढंगको कुटनीति अपनाइरहेको छ । जसको नेतृत्व राजदूत यान्छी गरिरहेकी छन् । प्रयाःजसो चीनिया राजदूतहरु नेपाली जनस्तरसम्म अन्तरक्रिया वा विभिन्न माध्यमबाट सम्बन्ध कायम गर्न सहजता मान्दैन थिए । तर वर्तमान राजदूत यान्छीले आफूलाई फरक रुपमा स्थापित गरे भर्सटाइल डिप्लोम्याटको रुपमा स्थापित गरेकी छन् ।
सांस्कृतिक कुटनीति
नेपालका लागि चिनियाँ राजदूत होउ यान्छीले ट्वीटरबाट दशैको शुभकामना दिएकी छन् । उनले नेपाली र अंग्रजी दुबै भाषामा शुभकामना दिएकी छन् । उनले लेखेकी छन्, बडा दशैंको उपलक्षमा सबै नेपाली दाजुभाइ दिदीबहिनीहरूलाई सुख,समृद्धि र उन्नतिको लागि मंगलमय शुभकामना गर्दछु! ।
उनी अरु मुख्यमुख्य चाडपर्व तथा संस्कृतिक महत्वका दिनहरुमा पनि शुभकाना दिदै आइरहेकी छन् । विशेष धार्मिक महत्वका तिथीमितिमा पनि शुभकामना दिदै आइरकी छन् । दशैंको अवसरमा गीत समेत गाएकी छन् ।
Happy Bada Dashain Festival! On behalf of the Chinese Embassy in Nepal, I’d like to wish all Nepali brothers and sisters happiness, prosperity and achievement in your life!
बडा दशैंको उपलक्षमा सबै नेपाली दाजुभाइ दिदीबहिनीहरूलाई सुख,समृद्धि र उन्नतिको लागि मंगलमय शुभकामना गर्दछु! pic.twitter.com/TUb9EpVpqV— Ambassador Hou Yanqi (@PRCAmbNepal) October 23, 2020
नेपाली खाना, नेपाली प्रकेतिक सोन्दर्यताको बारेमा कहिले फोटो पोष्ट गरेर त कहिले आफै सहभागी भएर नेपाली संस्कृति प्राकृतिक चिनियाँ ऐक्यबता जनाइरहेकी हुन्छन् । जसले संस्कृतिक तथा धार्मिक रुपमा ठूलो महत्व रहेको हुन्छ । यसले नेपाली जनता र चिनियाँ जनताबीच सम्बन्ध तथा दुइ देशबीचको कुटनीतिलाई प्रगाढ र बलियो बनाउँदछ ।
यसैलाई आधारमान्दै उनले आधुनिक समाजको आवश्यकता अनुसार चिनियाँ कुटनीतिलाई फरक फरक तरिकाले देखाउँदै स्थापित गर्दै आइरहेकी छन् ।
The friendly ties between China & Nepal are deep-rooted in the hearts of the two peoples. More and more Chinese tourists come to visit Nepal and many Nepali students are studying in China. We express our love and respect to each other’s culture by beautiful dances! #ChinaNepal65 pic.twitter.com/Iq2WwBJO6E
— Ambassador Hou Yanqi (@PRCAmbNepal) August 5, 2020
गायक कुटनीतिज्ञ
अहिले सामाजिक संजालमा राजदूत यान्छीले गाएको लोकप्रिय नेपाली लोकगीत रेशम फिरीरी भन्ने निकै भाइरल भइरहेको छ । उनले गाएको गीतको भिडियो सहित प्रकाशन गरिएको छ । उनको आफ्नै ट्वीटर एकाउन्टबाट सार्वजनिक भएको उक्त गीति भिडियोमा नेपालका हिमाल, नेपाली संस्कृती झल्काउने तस्वीरहरु, नेपाली जनजीवनका तस्वीहरु सहित आफै गाएको भिडियो समेत राखिएको छ ।
भिडियोको शुरुमा अंग्रेजी र चिनिया भाषामा ह्याप्पी दशैं राखिएको छ । उनले भिडियो सहितको ट्वीटमा भनेकी छन्, मेरा सहकर्मीहरू र मैले नेपाली गीत रेशम फिरिरि अभ्यास गर्यौं र अन्तमा हामी गाउन सफल भएका छौं। यसले सबैलाई शौभाग्य र खुशी ल्याओस!
उनको यो गीतसँगै नेपाली संस्कृति कलाप्रतिको लगावलाई सामाजिक संजालमा निकै रुचाइएको छ । र, प्रशंसा पनि गरिएको छ ।
My colleagues and I kept practicing this Nepali song Resham Firiri and finally we’ve made it! May this song bring all of you good luck and happiness!
मेरा सहकर्मीहरू र मैले नेपाली गीत रेशम फिरिरि अभ्यास गर्यौं र अन्तमा हामी गाउन सफल भएका छौं। यसले सबैलाई शौभाग्य र खुशी ल्याओस! pic.twitter.com/wpURDziSrO— Ambassador Hou Yanqi (@PRCAmbNepal) October 26, 2020
नृत्यभित्र लुकेको कुटनीति
१०९ औँ अन्तर्राष्ट्रिय महिला दिवसका अवसरमा नेपालस्थित चिनियाँ राजदूतावासले काठमाडौंमा गरिएका एक कार्यक्रम राजदूत यान्छी नृत्यकारको रुपमा देखिएकी थिइन । महिला दिवासको अवसर पारेर गरेको कार्यक्रममा नेपाली मन्त्रीदेखि उच्च तहका कर्मचारीको सहभागिता रहेको थियो । चिनियाँ कलासंस्कृति सहितको प्रस्तुति सकिएपछि एकाएक उनी मञ्चमा नेपाली भोषभूषासहित देखिएपछि सबै छक्क परे ।
उनी ‘चरी जस्तै उड्न पाए गगनको तलतिर, उडि जान्थे धेरै टाढा मायालुको गाँउतिर’ भन्ने गीतमा नाचिन । उनी समूहमा गीतसँग हाउँभाउँ मिलाउँदै पूरा अवधि नाचिन् । त्यो उनको नाचेको तस्वीर र भिडियो पनि निकै भाइरल भएको थियो ।
यसरी एक उच्च कुटनितिज्ञले सामान्य रुपमा नृत्य गर्नु आफैमा अनौठो कुरा हो । हेर्दा सामान्य लागे पनि यसको कुटनीतिमा ठूलो महत्व बोकेको हुन्छ । यसले दिन सन्देश निकै दिगो हुन्छ । उनले एकैचोटि महिला र नेपाली संस्कृतिलाई जोडेकी छन् ।
The friendly ties between China & Nepal are deep-rooted in the hearts of the two peoples. More and more Chinese tourists come to visit Nepal and many Nepali students are studying in China. We express our love and respect to each other’s culture by beautiful dances! #ChinaNepal65 pic.twitter.com/Iq2WwBJO6E
— Ambassador Hou Yanqi (@PRCAmbNepal) August 5, 2020
भ्रमण वर्षका लागि राजदूत-मोडलिङ
नेपालका लागि चिनियाँ राजदूत होउ यान्छीले भ्रमण वर्ष २०२० को प्रबद्र्धनका लागि फोटो सूट अर्थात् सांस्कृतिक मोडलिङ गरेको फोटोले निकै ख्याती कमाएको थियो ।
उनले ‘मोडलिङ’ गरेका आफ्ना चार तस्बिरहरु ट्वीटरमार्फत सार्वजनिक गरेकी थिइन् । र उनले ट्वीटरमा इतिहास, विविधता र प्रकृतिसहितको सुन्दर नेपाल भ्रमणयोग्य छ’ भनेर ट्वीट गरिएकी थिइन् । साथै भ्रमण वर्ष २०२० को शुभकामनासमेत दिएकी थिइन् ।
रातो पहिरनमा देखिएकी राजदूत यान्छीले आफ्ना चार तस्बिर पोस्ट गर्दै लेखेकी छन् साँचो सुन्दरताले सधैँ हृदयको गहिराइलाई छुन्छ।’ पहिरन उनलाई निकै सुहाएकाले उनको सुन्दरता पनि चर्चा भएको थियो ।
उनको यस कार्यले चिनियाँ पर्यटक भित्र्याउनमा ठूलो मद्दत पुगेको जनाकारहरुले बताएका छन् । सँगै नेपाली काष्ठकलाको प्रचारप्रचारमा पाएको थियो ।
यो पनि उनको अर्को सरल कुटनीटि गर्ने तरिका थियो । आम नगारिकले यसलाई सामान्य रुपमा बुझे पनि अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा यसले विशेष उच्च स्तरको महत्व राख्दछ । प्रभाव पर्दछ ।
True beauty always touches the deep heart. Beautiful Nepal with history, diversity and nature deserves a visit. Wish #VisitNepal2020 successful! @yogesbhattarai
२०२० नेपाल भ्रमाण वर्ष सफलताको शुभकामना ! pic.twitter.com/uXXnYWu7Iv— Ambassador Hou Yanqi (@PRCAmbNepal) December 31, 2019
देखिने राजनीतिक कुटनीति
पछिल्लो पटक विश्वभरी नै चीन देखिने गरी आफ्नो कुटनीति चालिरहेको छ । नेपालमा पनि चीनले देखिने गरी कुटनीति शुरु गरेको छ । राजदूत यान्छीले पछिल्लो समयमा नेकपाको आन्तरिक विवाद र सरकारको स्थायितत्वको लागि भन्दै कुटनीति पहल गर्दै आइरकी छन् । राजनीतिक विश्लेषकले यसलाई हस्तक्षेपको रुपमा पनि ब्यख्या गरिहेका छन् ।
नेकपा भित्रको विवाद चरम उत्कर्षमा पुगेको बेला राजदूत यान्छीले बेलुकीपख बालुटारमै गएर प्रधानमन्त्रीसँग भेट गरेकी थिइन । र, नेपालका राष्ट्रपति र चीनका राष्ट्रपतिबीच टेलिफोन वार्ता समेत गराउन सफल भएकी थिइन । सँगै नेकपाका अर्का अध्यक्ष प्रचण्ड, वरिष्ठ नेता माधवा कुमार नेपाललाई पनि भेट गरेकी थिइन । जसको परिणाम पार्टी र सरकारबीचको विवाद कम भएको थियो ।
यस अघि चिनिया कुटनीतिले यसरी भेटेर आन्तरिक राजनीतिमा आफ्नो उपस्थिति देखाएको थिएन । राजदूत यान्छीले चिनिया परम्परालाई तोडेर खुला रुपमा आफ्नो बलियो उपस्थिति देखाइन् ।
चीन अब परम्परागत कुटनीति भन्दा पनि देखिने कुटनीतिमा विश्वास गर्दै आइरहेको बुझिन्छ । नेपालमा राजदूत यान्छीले कुटनीतिलाई नयाँ खुलापनमा लगेकी छन् । सामाजिक, सांस्कृति, धार्मिक तथा राजनीतिक सबै क्षेत्रमा फरक फरक शैलीमा कुटनीतिको प्रयोग गर्दै आइरहेकी छन् । गीत, संगित, नृत्य, भ्रमण, भेटघाट तथा राजनीतिक रुपमा पनि चीनको उपस्थिति बलियो बनाएकी छन् । जसको कारण उनको व्यक्तिगत प्रभाव पनि देखिन थालेको छ ।
Happy New Year! On behalf of the Embassy of China in Nepal, I would like to wish Nepali people good health and luck, wish Nepal harmony and prosperity! #VisitNepal
नयाँ बर्षको शुभकामना!नेपाली जनतालाई सुस्वास्थ्य र खुशियालीको कामना गर्दछु,नेपालको सद्भाव र समृद्धिको कामना गर्दछु! pic.twitter.com/WlzEaVQAmP— Ambassador Hou Yanqi (@PRCAmbNepal) January 1, 2020
अरुमा उनको प्रशंसा भए पनि राजनीतिक कुटनीतिको बारेमा भने उनको आलचेना पनि बढ्दै गइरहेको छ । उनको कुटनीतिलाई धेरैले आन्तरिक मामिलामाथिको हस्तक्षेप गरेको आरोप समेत लगाएका छन् । र, उनको कुटनीतिलाई जसरी ब्याख्या गरिए पनि, उनी नेपालमा रहेका कुटनितिज्ञमध्ये प्रभावशाली र भर्सटाइल देखिएकी छन् । उनको कुटनीतिले नेपालमा चीनको उपस्थितिलाई अझ मजबुत बनाएको छ ।
Glad to attend the handover ceremony for China’s donation of medical supplies to Nepal and exchange views with Hon. @dhbhanu, Minister for Health and Population of Nepal on joint prevention and control of COVID-19. #ChinaNepalSolidarity pic.twitter.com/Rx7Jwwa97O
— Ambassador Hou Yanqi (@PRCAmbNepal) March 29, 2020
फोटो नेपालका लागि चिनिया राजदूत यान्छीको ट्वीटरबाट