चित्रमाया श्रेष्ठ , रामेछाप । श्वेतगंगा हाइड्रोपावर लिखु–३ बाट सञ्चालित निर्माणधिन जलविधुत् आयोजनाको काम केहि समयअघि सम्म धामाधम सञ्चालनमा थियो। आयोजनाबाट प्रभावित स्थानीय जनताले राख्दै आएको माग सम्बोधन नगरेको भन्दै लिखु तामाकोसी गाउँपालिकाले निर्माणाधीन सो आयोजनाको काम ठप्प पारेको छ ।
आयोजनाको प्रवर्द्धक कम्पनीले ‘स्थानीय सरकार र स्थानीय जनतासँग सहकार्य गर्न नचाहेको र केही अराजक व्यक्तिको साथलिई जनतामाथि दमन गर्दै आएकाले’ गाउँपालिकाका अध्यक्ष गोविन्दबहादुर खड्काले निर्माण कार्य हाल बन्द गरेको बताए।
गाउँपालिकाका अध्यक्ष खड्काले भने, ‘श्वेतगंगा हाइड्रोपावर कम्पनीले स्थानीय सरकार र जनतालाई टेरेन। आयोजना स्थलबाट निस्केको धुलो धुवा न्यूनीकरण गर्न जनता र हामी जनप्रतिनिधिले धेरै पटक अनुरोध गर्यौं तर कम्पनीका मालिकले हाम्रो कुरै सुनेनन् ।’
उनका अनुसार कम्पनीले स्थानीय जनतालाई दिने भनेको रोयल्टीसमेत दिएन। त्यसपछि करिब २२ सयको संख्यामा आएको स्थानीय जनताले गाउँपालिकाको कार्यालय घेरा हाले। ‘म जनताको सेवक हुँ। जनताको आदेश पालना गर्दै मैले तत्कालका लागि काम रोकिदिएको हो’, उनले भने।
स्थानीयको माग सम्बोधन गरिदिन्छु भन्दै पटक–पटक र्वार्तामा बोलाएर स्थानियलाई झुलाई राखेको भन्दै स्थानीय संघर्ष समितिका संयोजक केशर पौडेलले गुनासो ब्यक्त गरेका छन्। ‘हामीले धेरै पटक वार्तामा बस्न फिल्ड मेनेजर बसन्त पौडेलसंग आग्रह गर्यौं, वडा कार्यालय, गाउँपालिका कार्यालय हुँदै जिल्ला प्रशासन कार्यालय र जिल्ला वन कार्यालयसम्मलाई जानकारी गरायौं, तर हाम्रो कुनै सुनुवाई भएन हामी अन्यायमा पर्यौं’, उनले भने।
श्वेतगंगा हाइड्रोपावर कम्पनीका फिल्ड म्यानेजर बसन्त पौडेलले स्थानीयको माग कम्पनीले पूरा गर्न नसक्ने खालका रहेको बताए। उनले भने, ‘हाइड्रो कम्पनीको नीति-नियममा रहेर पूरा गर्न सक्ने खालका माग पूरा गर्न तयार छौँ तर अहिले गाउँपालिका अध्यक्षद्धारा पत्र काटेको कारण कामकाज ठप्प पारेको हो।’
हाइड्रोपावरले वातावरणीय प्रदुषण नियन्त्रणका लागि उचित जिम्मेवारी पूरा गर्नु पर्ने, कम्तीमा १५ शैयाको अस्पताल निर्माण गर्नुपर्ने, बोर्डिङ स्कुलको व्यवस्था, आयोजनाको कारण सुख्खा भएको खानेपानीको उचित व्यवस्था, अति प्रभावितलाई रोजगारीको व्यवस्था गर्नुपर्ने स्थानीयले माग गर्दै आएका छन्।
उनीहरुले अधिकतम शेयरको व्यवस्था, जग्गाजमिनको चलन चल्तीको मूल्यांकनको आधारमा मुआब्जा, आयोजना वरिपरिको सडक व्यवस्थित हुनु पर्ने, र उद्योग जनबस्तीदेखि कम्तीमा ५ सय मिटर टाढा सञ्चालन हुनुपर्ने लगायतका मागहरु स्थानीयले राख्दै आएका छन्।
श्वेत गंगा हाइड्रोपावर लिखु–३ को काम सुचारु भएसँगै अहिलेसम्म टिपरको ठक्करबाट दुईजना स्थानीयको ज्यान गइसकेका छन् भने एक जना अझै उपचारत्मक छन्।
ओखलढुङ्गा र रामेछाप जिल्लाको सिमानामा निर्माणधिन गंगा हाइड्रोपावर लिखु–३ बाट २८ दशमलव ५ मेगावाट क्षमताको विद्युत उत्पादन हुने अनुमान गरिएको छ।
